Okulistyka i optyka

Oczy są jedną z najdelikatniejszych części naszego ciała. Pozwalają nam one odbierać nawet 80 proc. informacji, które docierają do naszego mózgu. Okazuje się, że niemal połowa Polaków ma wady wzroku, które można ustalić w czasie badania okulistycznego, dlatego należy poddawać mu się systematycznie. Skuteczne jest również wykonywanie dostępnych testów okulistycznych.

Aby dokładnie sprawdzić wzrok, niezbędne są akcesoria okulistyczne takie jak tablice Snellena oraz testy okulistyczne. Do najczęściej spotykanych problemów ze wzrokiem należą wady refrakcji, takie jak krótkowzroczność, dalekowzroczność czy astygmatyzm, a także zaburzenia widzenia obuocznego. Częstym schorzeniem charakterystycznym dla osób w starszym wieku jest zwyrodnienie plamki żółtej. Innym specyficznym zaburzeniem wzroku, które polega na problemach z odróżnianiem i widzeniem barw jest daltonizm. Szacuje się, że występuje on u około 8 proc. mężczyzn i mniej niż u 1 proc. kobiet. Poddanie się ocenie widzenia barw może okazać się bardzo przydatne przy podejmowaniu ważnych życiowych decyzji, jak np. wybór kierunku kształcenia, zawodu, ponieważ w niektórych profesjach zaburzenia widzenia barw mogą stanowić poważną przeszkodę w ich wykonywaniu. Do badań wszystkich tych schorzeń przydatne okazują się testy i tablice okulistyczne.

Kiedy należy udać się do lekarza i wykonać testy okulistyczne?

Do lekarza okulisty, należy udać się, gdy pojawiają się niepokojące objawy, takie jak: pogorszenie ostrości wzroku przy widzeniu w dal lub przy patrzeniu z bliska, stany zapalne gałek ocznych, odczucie suchych, zmęczonych oczu, widoczne zmiany w gałce ocznej, czy bóle głowy. Natomiast objawami sugerującymi, że mamy do czynienia z zaburzeniami widzenia obuocznego mogą być problemy z koncentracją, szybkie męczenie się podczas czytania lub pracy przy komputerze, niechęć do wykonywania różnych czynności z bliska, senność i problemy z zapamiętaniem tego, co się ostatnio przeczytało, a także problemy z oceną odległości, a nawet niezdarność czy tendencja do przewracania rzeczy. Objawy te często niekojarzone ze wzrokiem i mylnie uważane za efekt zmęczenia, są w istocie konsekwencją zaburzeń widzenia.

Badanie ostrości wzroku przy pomocy tablic Snellena

Badanie to ma na celu ocenę zdolności rozdzielczych siatkówki oka, znajdującej się wewnątrz gałki ocznej. Ostrość wzroku bada się za pomocą tablic okulistycznych zwanych inaczej tablicami Snellena, które otrzymały swoją nazwę na cześć okulisty, który  w 1862 w. po raz pierwszy zaproponował tego typu badanie i stworzył odpowiednie plansze.

Tradycyjna tablice okulistyczne posiadają jedenaście linii, w których znajdują się litery o malejącej wielkości w kierunku od góry do dołu. Opracowano dwa rodzaje tablic okulistycznych: do dali i do bliży, na których znajdują się nie tylko litery, ale również cyfry i obrazki dla dzieci.

Za pomocą tablic Snellena sprawdzić można ostrość wzroku oraz poziom rozróżniania szczegółów widzianego obrazu. Pomagają one przeprowadzić badania ostrości widzenia do dali oraz do bliży, a także zdolność rozdzielczą siatkówki. Podstawowy komplet tablic okulistycznych składa się z płyty do dali i ze specjalnej płyty do bliży. Litery zastosowane na tablicy okulistycznej znajdują się w rzędach, w których ich wielkość maleje a każdy z nich oznaczony jest wartością liczbową, opisującą ostrość wzroku pacjenta. Istnieją również tablice Snellena przeznaczone dla najmłodszych, zawierające obrazki, dzięki którym można wykonać badanie u dzieci nie rozpoznających jeszcze prawidłowo liter czy cyfr. Aby prawidłowo je wykonać, pacjent zasłania jedno oko, a następnie odczytuje pokazywane przez lekarza okulistę litery lub obrazki, począwszy od największych do coraz mniejszych.

Testy do badania widzenia przestrzennego

Ponieważ nie wszystkie problemy wzrokowe można wykryć podczas podstawowego badania wzroku, niekiedy konieczne jest przeprowadzanie badań oceniających stan widzenia obuocznego. Widzenie przestrzenne, inaczej nazywane stereopsją, jest najdoskonalszą funkcją układu wzrokowego, która umożliwia postrzeganie głębi i prawidłową ocenę odległości. Do jego prawidłowego zbadania wykorzystywane są testy, takie jak: Stereo Fly Test czyli test muchy, oraz jego modyfikacje czyli test motyla, a także test Linga. Te trzy ostatnie przeznaczone dla dzieci w wieku 2-3 lat, natomiast test, o nazwie TNO oraz test Randota dedykowane są dla dzieci w wieku przedszkolnym.

Testy muchy i motyla umożliwiają szybką i prostą ocenę głębokości percepcji stereoskopowej. Test muchy jest testem badającym poziom widzenia stereoskopowego do bliży, składającym się z dwóch części: muchy oraz kwadratów z pierścieniami i figur. Podczas jego wykonywania, dziecko ogląda przez okulary polaryzacyjne muchę, która przy prawidłowym widzeniu obuocznym, widziana jest jako trójwymiarowa. W następnej kolejności, wykonywany jest dziecku test ze zwierzątkami a ostatnim etapem test okręgów. Test motyla bardzo podobny jest do testu muchy. Jest on przeznaczony dla dzieci obawiających się much i wykorzystuje trójwymiarowy obraz motyla.

Innym testem służącym do badania widzenia przestrzennego jest Test TNO oparty na figurach widzialnych wyłącznie przy prawidłowym współdziałaniu obu oczu. Składa się on z siedmiu tablic służących do oceny obuocznego widzenia i przeznaczony jest dla dzieci od 2,5 do 5 lat. Przeprowadza się go przy pomocy okularów z jednym szkłem zielonym a drugim czerwonym. Również test Randota umożliwia szybką i prostą ocenę głębokości percepcji stereoskopowej. Innym sposobem wykorzystywanym do badania obuocznego widzenia jest test czterech świateł Wortha. Zbudowany jest w postaci latarki i sprzedawany w komplecie z czerwono-zielonymi okularami, które zakłada badany.

Test Amslera do badania zmian w obrębie plamki żółtej

Do wykrywania zmian, charakterystycznych dla osób w podeszłym wieku, przydatny jest z kolei Test Amslera, który umożliwia ocenę widzenia w obrębie dołka środkowego siatkówki. Szczególnie polecany jest on osobom po 50 roku życia i służy diagnozowaniu zwyrodnieniowych zmian w obrębie plamki żółtej. Metoda ta jest cenną pomocą w określaniu, czy w obrębie centralnej części siatkówki dochodzi do zaburzeń.

Testy do wykrywania zaburzeń widzenia barw

Innym rodzajem wad wzroku są zaburzenia widzenia barw, które niekiedy bywają dziedziczne, a czasami mogą być też spowodowane przez jakąś chorobę, np. cukrzycę, uraz lub substancje chemiczne, a także przez zmiany związane z wiekiem oraz schorzenia, takie jak zapalenie nerwu wzrokowego lub choroby plamki albo uraz mózgu.

Do diagnozowania zaburzeń widzenia barw stosuje się; tablice Color Vision Testing Made Easy- zestaw do badania widzenia barwnego u dzieci, przesiewowy test Franswortha D-15 oceniający widzenia barwy czerwonej, zielonej i niebieskiej, Farnsworth Munsell 100 Hue Test, test City University oraz tablice Ishihary.

Te ostatnie stosowane do badań wrodzonych zaburzeń widzenia w osi czerwono-zielonej. Każda tablica składa się z koła utworzonego przez różnych rozmiarów okrągłe plamy, różniące się w nieznaczny sposób barwami. Układ plam w kolorze odmiennym od tła tworzy liczbę lub kształt geometryczny, a zadaniem pacjenta jest odczytanie tego znaku. Dobór kolorów na każdej tablicy jest inny, co umożliwia zdiagnozowanie różnych zaburzeń widzenia barw. Nazwa tych tablic pochodzi od japońskiego okulisty Shinobu Ishihary, profesora Uniwersytetu Tokijskiego. Umożliwiają one już wstępną diagnozę po pokazaniu pacjentowi kilku z nich.

Zapraszamy do zakupu profesjonalnych testów oraz tablic okulistycznych z oferty naszego sklepu.