Defibrylatory AED

Defibrylatory AED ratują życie w razie nagłego zatrzymania krążenia. Są tak zaprogramowane, by mogła ich użyć każda osoba postronna będąca świadkiem utraty przytomności. Automatycznie przeprowadzają przez cały proces pierwszej pomocy, w tym diagnozę zaburzeń serca i defibrylację. Coraz częściej są dostępne m.in. w centrach handlowych.

 

Co to jest Defibrylator AED?

Automatyczny defibrylator zewnętrzny (AED, automatic external defibrillator) to niewielkie, przenośne urządzenie medyczne przywracające czynność serca w przypadku nagłego zatrzymania krążenia. Defibrylator AED automatycznie analizuje pracę serca i w razie potrzeby dostarcza za pomocą elektrod impuls elektryczny, który normuje pracę mięśnia sercowego z bardzo wysoką skutecznością. Im szybciej AED zostanie zastosowany, tym większe są szanse na przeżycie poszkodowanego.

 

Co to jest defibrylacja?

Defibrylacja to jeden z elementów reanimacji, a zarazem bardzo prosty i skuteczny zabieg medyczny. Polega na dostarczeniu wyładowania elektrycznego do mięśnia serca poprzez powierzchnię klatki piersiowej (za pomocą defibrylatora AED) lub bezpośrednio (za pomocą wszczepionego do klatki piersiowej rozrusznika). Taki impuls (tzw. fala defibrylacyjna) hamuje najgroźniejsze zaburzenia rytmu serca prowadzące do nagłego zgonu sercowego, a wcześniej powodujące nagłe zatrzymanie krążenia. Są to: migotanie komór (VF),  częstoskurcz komorowy bez tętna (VT) i asystolia (brak czynności elektrycznej i mechanicznej serca). Najczęstszą przyczyną nagłego zatrzymania krążenia u dorosłych jest migotanie komór, jednak AED powinno się używać w każdym przypadku zatrzymania krążenia, niezależnie od jego mechanizmu – nie jest więc potrzebne wcześniejsze ustalenie, z którą przyczyną nagłego zatrzymania krążenia mamy do czynienia w danym przypadku.

Defibrylacja to nie tylko bardzo skuteczna, ale i jedyna metoda zwiększająca szanse na przeżycie w razie nagłego zatrzymania krążenia. Jeśli zostanie wykonana nie później niż 3 minuty od utraty przytomności (która często towarzyszy niewydolności krążeniowej i/lub oddechowej), daje szansę na przeżycie nawet w 70% przypadków.

Należy pamiętać, że defibrylacja, mimo że jest tak ważna, pozostaje jednym z elementów reanimacji. Dlatego tak istotne jest przeprowadzanie przez ten proces przez samo urządzenie. Automatyczny defibrylator zewnętrzny podpowiada, dzięki komendom głosowym i wizualnym (pojawiającym się na wyświetlaczu), jakie działania wspomagające powinien wykonać ratownik. Należy do nich m.in. uciskanie mostka przez 2 minuty natychmiast po wyładowaniu (w 5 cyklach: 30 uciśnięć mostka na 2 oddechy). Jest to tzw. resuscytacja krążeniowo-oddechowa (RKO). Dzięki niej serce może podjąć prawidłowy rytm z węzła zatokowo-przedsionkowego – naturalnego „rozrusznika” serca. Defibrylator podpowiada, czy konieczne są następne cykle resuscytacji krążeniowo-oddechowej.  Użycie defibrylatora AED w połączeniu z RKO znacznie zwiększa szanse poszkodowanego nie tylko na przeżycie, ale i na całkowity powrót do zdrowia.

 

AED – cena

Defibrylator AED to wydatek rzędu 4-8 tysięcy złotych. Nie jest to urządzenie zarezerwowane tylko dla specjalistów, więc jedyną barierą dla jego posiadania jest dla większości osób cena. AED bardziej zaawansowane technologicznie są lżejsze i mniejsze, ponadto mają dodatkowe funkcje, takie jak automatyczne zastosowanie  trybu pediatrycznego po podłączeniu elektrod przeznaczonych do defibrylacji u dzieci. Cena AED zależy też od parametrów technicznych, np. jakości, rozmiaru wyświetlacza, od opcji standard lub rozbudowania sprzętu o dodatkowe wyposażenie, takie jak apteczka  pozwalająca na zatamowanie nawet masywnych krwotoków. Defibrylatory serca dzielą się na jednofazowe lub dwufazowe. W dwufazowych falę defibrylacyjną tworzą dwie fazy prądu płynącego w przeciwnych kierunkach (dwufazowo). Obecnie jednofazowych defibrylatorów AED już się nie produkuje, ponieważ zaleca się użycie defibrylatorów dwufazowych. Wytwarzają one prąd płynący przez pewien czas w kierunku dodatnim, a następnie – ujemnym. Dwufazowość pozwala na stosowanie niższej, ale równie skutecznej energii.

 

Kardiowerter a rozrusznik

kardiowerter (rozrusznik serca) defibrylator wewnętrzny: wszczepiany bezpośrednio do serca, Rozrusznik jest przeznaczony dla pacjentów z poważnymi chorobami serca. Podobnie jak AED, służy do wykrywania groźnych dla życia arytmii, i w razie konieczności wyzwala impuls elektryczny, który normuje pracę serca.

Defibrylator AED to defibrylator zewnętrzny, znajdujący się poza ludzkim ciałem: dostępny w galerii handlowej, w biurowcu lub będący na wyposażeniu służb ratunkowych.

 

AED – pierwsza pomoc

Defibrylator AED kompleksowo pomaga w udzielaniu pierwszej pomocy. Dokonuje diagnozy i jeżeli wykryje którekolwiek z zaburzeń świadczących o nagłym zatrzymaniu krążenia, system powiadamia o tym za pomocą komendy głosowej i instruuje co do dalszych kroków. W pełni automatyczne defibrylatory AED samoczynnie wyzwalają impuls, a półautomatyczne informują o konieczności wciśnięcia przycisku. W przypadku, kiedy AED nie wykryje nagłego zatrzymania krążenia, nie wyzwala impulsu defibrylacyjnego, ale nadal pomaga w resuscytacji. Dlatego do obsługi urządzenia nie jest potrzebny kurs pierwszej pomocy ani przeszkolenie w zakresie obsługi AED.

Urządzenie zawiera też czytelną obrazkową instrukcję dotyczącą podpięcia elektrod. U dorosłych przykleja się je na klatce piersiowej, a u małych dzieci na klatce piersiowej i plecach. Elektrody należy przykleić tak, aby serce znalazło się między nimi. W razie gęstego owłosienia miejsca, w których będą przyklejane elektrody, należy zgolić – nie nastręcza to trudności, ponieważ do zestawów dołączane są niezbędne akcesoria.

 

Tryb pediatryczny defibrylatora

Praktycznie każdy defibrylator AED jest współcześnie wyposażony w tryb pediatryczny. Jeśli jednak dostępny jest tylko defibrylator bez trybu pediatrycznego, najlepiej z jego pomocą ratować życie dzieci w wieku powyżej 8 lat lub powyżej 25 kilogramów. U młodszych dzieci zalecane jest użycie defibrylatorów z trybem pediatrycznym, po ustawieniu tego trybu: fala defibrylacyjna jest wówczas słabsza. W przypadku niemowląt (dzieci poniżej 1. roku życia)  nie ma w pełni zgodnych zaleceń, należy więc kierować się zasadą, że korzyści z uratowania życia są istotniejsze niż działania niepożądane. Rozsądne wydaje się więc użycie defibrylatora o większej mocy wyładowania tylko u dzieci nieprzytomnych i bez wyczuwalnego tętna.

 

Defibrylacja u dzieci

Przy postępowaniu z nieprzytomnymi dziećmi należy pamiętać, że zatrzymanie krążenia jest u nich zdecydowanie częściej wywołane niewydolnością oddechową. Dlatego najpierw należy się upewnić, czy drogi oddechowe dziecka są drożne, a jeśli stwierdzimy w nich jakąkolwiek przeszkodę, powinniśmy ją usunąć. Następnie, inaczej niż u dorosłych, musimy natychmiast wykonać pięć oddechów ratunkowych. Ze względu na anatomię małych dzieci często niezbędne jest objęcie ustami nie tylko ust, lecz także nosa dziecka. Na poprawne wykonywanie resuscytacji oddechowej wskazuje unoszenie się klatki piersiowej.

 

Gdzie powinno się znajdować AED?

Defibrylatory powinny się znajdować nie tylko w placówkach medycznych, ale i wszędzie tam, gdzie przebywa dużo ludzi: w centrach handlowych, na dworcach, na lotniskach, w hotelach i w biurach. Systematycznie zwiększa się ich liczbę. Miejsca, w których są dostępne, zawsze mają czytelne oznaczenia. Jeśli jednak w sytuacji zagrożenia życia nie widzimy w pobliżu defibrylatora, możemy zapytać o niego np. ochronę lub pracowników recepcji.

 

Defibrylator – kiedy używać?

Defibrylatora należy użyć u osób nieprzytomnych: nie musimy się przejmować diagnozą, w takiej sytuacji nie ma nawet na nią czasu. Nie jest to też w ogóle potrzebne, ponieważ AED sam oceni, czy doszło do nagłego zatrzymania krążenia – a jest ono bezwzględnym wskazaniem do defibrylacji. Jeśli NZK nie zostanie stwierdzone, nie zrobimy poszkodowanemu żadnej krzywdy – defibrylator serca nie wyzwoli impulsu. Pamiętajmy tylko, by nie używać AED w bardzo mokrych miejscach: podczas ulewnego deszczu lub… w kałuży. Użycie urządzenia w suchym miejscu jest całkowicie bezpieczne również dla osoby udzielającej pomocy.