Pulsoksymetry

Do czego służy pulsoksymetr?

Pulsoksymetr służy do wykonania nieinwazyjnego pomiaru saturacji, czyli wysycenia krwi tlenem, oraz pulsu u osób z problemami zdrowotnymi, takimi jak astma oskrzelowa, przewlekła obturacyjna choroba płuc, niewydolność serca oraz niedotlenienie organizmu. Tlen jest kluczowy dla ludzkiego organizmu - podtrzymuje nasze komórki przy życiu. Hemoglobina zawarta w czerwonych krwinkach wiąże tlen i transportuje go po naszym organizmie. Dzięki pulsoksymetrii saturacja tlenem może być mierzona bez pobierania krwi. Pulsoksymetry używają dwóch źródeł światła o różnej długości fal, za pomocą których mierzona jest saturacja tlenem hemoglobiny we krwi tętniczej. Podczas pomiaru wykorzystywana jest także obecność sygnału pulsacyjnego, wytwarzanego przez krew tętniczą w palcu. Pulsoksymetry mierzą stopień pochłaniania przez czerwone krwinki promieniowania o różnych długościach fal. Stopień ich pochłaniania przez hemoglobinę jest uzależniony od tego, czy transportuje ona tlen, czy jest go pozbawiona. Kolor krwi świadczy o saturacji tj. o wysyceniu krwi tlenem. Krew nasycona tlenem jest jasno-czerwonawa i ma wysoką saurację, a ciemno-czerwona słabe nasycenie tlenem i niską saturację.  Na podstawie różnic w pochłanianiu przez hemoglobinę emitowanego promieniowania, przy uwzględnieniu stałej absorpcji, pulsoksymetr oblicza stopień jej nasycenia tlenem. Wynik ten podawany jest w procentach. U zdrowego człowieka nasycenie tlenem mieści się w przedziale od 94 do 98%. 

Saturacja kontrolowana jest również u pacjentów operowanych w znieczuleniu ogólnym, a także po zakończonym zabiegu w celu monitorowania ich stanu. Pulsoksymetr pomaga także śledzić i alarmować bezdech nocny. Badanie to powinno zostać każdorazowo zlecone osobom, u których obserwuje się zaburzenia oddychania. Wskazania do pulsoksymetrii to przede wszystkim wszystkie stany, w których występuje podejrzenie lub widoczne objawy niewydolności oddechowej. Badanie to konieczne jest również u wcześniaków i niemowląt z niską masą urodzeniową. U osób zawodowo uprawiających sporty, zwłaszcza wysokościowe, badanie pozwala ocenić wydolność organizmu, stąd alpiniści, lotnicy czy skoczkowie spadochronowi powinni regularnie wykonywać pomiary saturacji.

Jakie są rodzaje pulsoksymetrów?

Pulsoksymetry to urządzenia medyczne składające się z jednostki centralnej oraz czujnika. Dzielimy je na pulsoksymetry stacjonarne lub przenośne. Te pierwsze, przeznaczone są przede wszystkim do użytku szpitalnego. Poza sprawdzeniem stopnia utlenowania krwi i wartości pulsu, umożliwiają one m.in. pomiar ciśnienia tętniczego, kontrolowanie oddechu lub sprawdzenie położenia rurki wewnątrztętniczej.

Co ważne, pulsoksymetry stacjonarne zwykle nakłada się nie tylko na palec, ale i na płatek ucha. Są to aparaty specjalistyczne a ich obsługa wymaga odpowiedniej wiedzy. Dodatkowo są one znacznie bardziej kosztowne niż ich mobilne odpowiedniki. Wyspecjalizowane placówki zwykle są wyposażone w pulsoksymetry dla dzieci i dla dorosłych, jednak do zastosowań ogólnych często wykorzystuje się pulsoksymetr uniwersalny, pozwalający na pomiary saturacji niezależnie od wieku pacjenta.

Mobilne czujniki pulsoksymetru zakłada się przeważnie na palec u ręki. Na rynku dostępne są także pulsoksymetry z czujnikiem zakładanym na palec u nogi, płatek ucha oraz pulsoksymetry pediatryczne. Specjalne pulsoksymetry dla niemowląt mają zazwyczaj postać opaski zapinanej na rzep i zakładane jest na stopę lub nadgarstek. Pulsoksymetr dla wcześniaków i niemowląt wyposażony jest w specjalny czujnik SpO2 i opaskę o specjalnym typie, w rozmiarze pozwalającym na pomiar u wcześniaków nawet z bardzo niską masą urodzeniową.

Pulsoksymetry dla niemowląt i dzieci stosuje się na oddziałach neonatologicznych, na oddziałach ratowniczych, w przychodniach, ratownictwie medycznym, w hospicjach, a także podczas opieki domowej.

Sam pomiar pulsoksymetrem jest bardzo prosty, wystarczy włożyć czubek palca lub przypiąć czujnik urządzenia do płatka ucha a wynik odczytać można po kilku sekundach. Czujniki stosowane do wykonywania pomiarów, i w zależności od specyfiki urządzenia są jednorazowe lub służą do wielokrotnego użytku.

Jak działa pulsoksymetr?

Pulsoksymetry składają się ze źródła światła oraz czujnika sprawdzającego stopień pochłaniania wiązki świetlnej. Ponieważ utlenowana hemoglobina wykazuje inną zdolność absorpcji światła niż nieutlenowana, urządzenie może zmierzyć wartość saturacji. Zasada działania pulsoksymetru opiera się na pochłanianiu przez krwinki czerwone w naczyniach włosowatych promieniowania o dwóch różnych długościach. Mierzony przez niego sygnał składa się z dwóch składowych: stałej i zmiennej. Składowa zmienna opisuje absorbancję pulsującej krwi tętniczej, a na podstawie tego pomiaru oblicza się stopień nasycenia hemoglobiny tlenem.

Wynik badania oznacza się procentowo. Wynik 96 proc. oznacza, że w chwili badania 96 proc. hemoglobiny przenosi tlen do tkanek badanego. Dzięki monitorowaniu wysycenia krwi tlenem, można szybko zorientować się, że w organizmie pacjenta dzieje się coś niepokojącego.

Co może mieć wpływ na prawidłowy pomiar?

Na dokonanie właściwego pomiaru pulsyksometrem wpływa:

• Właściwe założenie urządzenia – powinno być ono założone na palec wskazujący i znajdować się na środku jego końcówki, zamocowane tak, by stabilnie się trzymało.
• Rodzaj czujnika – nie u wszystkich osób można dokonać pomiarów tym samym urządzeniem.
• Przygotowanie do pomiarów – palec powinien być odsłonięty i osuszony. Należy zdjąć z niego wszelkie bandaże, opatrunki czy plastry. Wyniki pomiaru może zaburzyć też ciemny lakier na paznokciach, długie paznokcie lub tipsy .
• Choroby paznokci – zmiany chorobowe na paznokciach mogą zaburzać pomiary, dlatego saturację należy mierzyć na palcach wolnych od zmian chorobowych.
• Temperatura – pomiar należy robić w temperaturze pokojowej, a ręce należy wcześniej ogrzać.
• Światło – obecność światła fluorescencyjnego podnosi wartość pomiarów, zaś podczerwonego obniża procent saturacji.
• Anomalie anatomiczne i fizjologiczne – np niska perfuzja tkankowa, drżenie mięśniowe, zmiany anatomiczne w obrębie dłoni czy też nieprawidłowości przepływu krwi obwodowej.

Pulsoksymetr – na co zwrócić uwagę podczas zakupu?

Większość pulsoksymetrów jest przeznaczonych do pomiaru saturacji u dorosłych i starszych dzieci. Mają one specjalny klips, który należy nałożyć na palec dłoni. Jeśli jednak konieczne są pomiary u niemowląt i małych dzieci, warto wybrać urządzenia z opaską, którą można wykorzystać badając maluchy. Jeżeli celem jest mierzenie częstotliwości tętna i saturacji krwi tętniczej, najlepiej sprawdzi się pulsoksymetr napalcowy, w którym nakładany na palec czujnik odczytuje z pulsującego w naczyniach krwionośnych przepływu krwi aktualny puls.

Większość najpopularniejszych modeli pulsyksometrów wyposażona jest w funkcje dodatkowe: takie jak alarm dźwiękowy bądź wizualny, a także wykres tętna, pomagający dostrzec wszelkie nieprawidłowości.

 Wybierając pulsoksymetr należy przede wszystkim zwrócić uwagę na:

• stopień dokładności pomiarów,
• intuicyjność i łatwość obsługi, szczególnie jeśli urządzenie służyć ma starszym osobom,
• sposób prezentacji danych, czyli możliwość regulacji wielkości wyświetlanych cyfr i jasności ekranu,
• rodzaj zasilania,
• obecność czujników alarmujących o nieprawidłowych wartościach mierzonych parametrów.

Dodatkową zaletą może okazać się również funkcja oszczędzania baterii, którą wyłącza urządzenie po zakończeniu badania. Niektóre pulsyksometry w czasie pomiaru saturacji, mierzą jednocześnie puls, co jest dodatkowym parametrem monitorującym stan pacjenta, warto więc zaopatrzyć się w urządzenie, które umożliwia też ten pomiar.

Zapraszamy do zapoznania się z pulsyksometrami w ofercie naszego sklepu.