Pikflometry, aparaty do pulmonologii

Astma związana jest z długotrwałym zapaleniem dróg oddechowych, a także z występowaniem takich objawów jak kaszel, duszność, świszczący oddech oraz wiele rodzajów trudności z oddychaniem. Aby ją kontrolować, pacjenci borykający się ta chorobą używać mogą urządzenia nazywanego pikflometrem. Mierzy on szczytowy przepływ powietrza, ułatwiając funkcjonowanie astmatykom i osobom chorym na inne schorzenia układu oddechowego. Na otrzymanym dzięki niemu wyniku lekarze bazują w kwestii doboru dawek leków.

Co to jest pikflometr?

Pikflometr to wygodne przenośne urządzenie, służące do pomiaru szczytowego przepływu wydechowego (inaczej PEF), przydatne do kontrolowania astmy oskrzelowej. Aparat ten pozwala na zbadanie przepływu powietrza w drogach oddechowych. Mierzy on PEF w czasie przepływu powietrza, które jest wydmuchiwane przez chorego z płuc, bezpośrednio do niego. Urządzenia te mają niewielkie wymiary, mieszczą się więc w kieszeni albo w torebce. Można je wykorzystywać w domu, w podróży oraz w małych gabinetach lekarskich.

Dlaczego warto korzystać z pikflometru?

Astma jest chorobą przewlekłą, w której często dochodzi do nadreaktywności oskrzeli. Pod wpływem wielu bodźców, które normalnie u osoby zdrowej nie powodowałyby żadnej reakcji, oskrzela zwężają się, a pacjent odczuwa liczne duszności. Pojawia się również u niego kaszel i ciężar w klatce piersiowej. Zwężenie oskrzeli utrudnia swobodny przepływ powietrza, dlatego też skuteczne leczenie tej choroby polega na wczesnej diagnozie zagrożenia potencjalnymi zaostrzeniami. Umiejętność szybkiego reagowania na nie jest uzależniona od właściwego monitorowania szczytowego przepływu wydechowego, w celu właściwego dawkowania skutecznych leków. Pikflometr umożliwia wykrycie zwężenia dróg oddechowych przed rozpoczęciem się ataku astmy. Chorym niekiedy wydaje się, że mają prawidłowy oddech, jednakże po wykonaniu pomiaru, wynik może wskazać obniżenie czynności płuc. Pikflometr umożliwia wiarygodne zmierzenie ich wydolności u osób, chorujących na astmę umiarkowaną, ciężką, a także przewlekłą.

Urządzenie to pozwala też na ocenę skuteczności leczenia prowadzonego u różnych pacjentów. Dzięki pomiarowi PEF pacjent może stwierdzić, kiedy powinien zażyć lek lub go odstawić. Stosowany przez osoby z astmą, pikflometr wskazuje:

kiedy należy bezwzględnie skontaktować się z lekarzem,
jaki jest poziom skuteczności leczenia choroby u danej osoby,
jaki należy zastosować plan leczenia,
kiedy należy podać lub odstawić dany lek, zgodnie ze wskazówkami lekarza,
jaki czynnik wywołuje atak astmy np. w przypadku astmy wysiłkowej.

Rodzaje pikflometrów w sprzedaży

W ofercie sklepów medycznych dostępne są dwa rodzaje pikflometrów. Dzielą się one na:

Pikflometry mechaniczne – wartość PEF określana jest w nich za pomocą kolorów: żółtego, zielonego oraz czerwonego. Wynik przedstawiany jest pomocą skali. Pikflometry mechaniczne dostępne są w wersjach dla dorosłych i dzieci.
Pikflometry elektroniczne – w których wskaźnik PEF jest wyświetlany w formie cyfrowej, wymaga więc znajomości zakresu prawidłowych norm.

Jak badać przepływ szczytowy za pomocą pikflometru?

Przepływ szczytowy jest miarą prędkości, z jaką powietrze wydostaje się z płuc chorego przy silnym wydechu, który został wykonany po pełnym wdechu. Odczyt ten zależy od wielkości płuc, siły mięśni wydechowych oraz średnicy oskrzeli. Wartości czynnika PEF nieco różnią się w zależności od płci, wieku, a nawet wzrostu. Warto mieć świadomość, iż w przypadku konkretnej osoby wielkość płuc prawie że nie zmienia się. Maleje ona powoli w tempie od kilkunastu do kilkudziesięciu mililitrów rocznie.

Dla wiarygodności pomiaru pikflometrem, powinno się go wykonywać o stałych porach dnia i zawsze w pozycji stojącej. Dokonywanie badania inaczej mogłoby pokazywać fałszywe i zdecydowanie zawyżone wyniki. Dla prawidłowości pomiaru nie jest jednak istotne, czy wykonany on został przed zażyciem leków, czy później. Natomiast należy pamiętać, że przed samym badaniem, i w jego czasie, pod żadnym pozorem nie wolno odkrztuszać zalegającej wydzieliny. Istotne jest także, aby zawsze korzystać z tego samego urządzenia i zapisywać wyniki pomiarów. Dzięki codziennemu uzyskiwaniu odczytów łatwiej jest pacjentowi kontrolować spadek przepływu powietrza i wszelkie zmiany związane z astmą.

Jak korzystać z pikflometru?

Pomiar szczytowego przepływu wydechowego powinno się wykonywać zawsze o tej samej porze, dwa razy w ciągu dnia, raz rano i drugi raz wieczorem. Badanie za pomocą pikflometru wykonuje się w pozycji stojącej, a sam miernik powinniśmy trzymać poziomo. Przed badaniem wskaźnik w pikflometrze należy ustawić na wartość 0. Następnie trzeba wziąć głęboki wdech oraz na chwilę wstrzymać oddech. Potem wkładamy ustnik pikflometru do ust, po czym jak najszybciej, z jak największą siłą, wydmuchujemy powietrze z płuc. Należy pamiętać, że nie wolno wydmuchiwać powietrza przez nos ponieważ powoduje to fałszywie wysokie wyniki. Nie powinno się również wykonywać wydechu przy wpuklonych policzkach. Chwile po badaniu można odczytać wynik ze skali.

Zbyt niskie wartości PEF może wywołać odruchowy skurcz oskrzeli spowodowany wykonaniem kilku pomiarów w małych odstępach czasu. Niską wartość PEF może także spowodować:

nieprawidłowa budowa klatki piersiowej,
zwężenie tchawicy,
zrosty opłucnej,
niewydolność krążenia.

Badanie dobrze jest powtórzyć trzy razy, aby upewnić się, że wskaźnik PEF nie jest źle odczytany. Za ostateczny wynik powinno się uważac ten, który jest najlepszy wśród wszystkich wykonanych pomiarów.

Pikflometr – normy u człowieka

Korzystając z pikflometru, warto znać odgórnie ustalone normy. Wartość diagnostyczną przedstawia wskaźnik PEFR. U zdrowego człowieka powinien się on wahać w przedziale 400–600 l/min. Natomiast u chorych na astmę, wartość PEF jest z reguły obniżona i zawiera się ona na ogół w granicach 200–400 l/min lub niżej. Jeśli na urządzeniu pojawi się wynik mniejszy niż 200, świadczy to o ciężkiej postaci astmy. Taki wynik może również oznaczać pogorszenie się stanu chorego i wskazywać na potrzebę zmiany leków lub udzielenia pomocy.

Jak odczytywać wynik pomiaru w pikflometrze?

Wynik pomiaru w pikflometrze odczytujemy na dwa różne sposoby. Na urządzeniach przeznaczonych dla dorosłych jest on podawany w formie cyfrowej. W przypadku pikflometrów dla dzieci może być on oznaczony kolorami, gdyż w ten sposób stają się bardziej przyjazny najmłodszym.

Odczyty do 20 proc. poniżej najlepszego wyniku osobistego uważane są za stabilne. Taki zakres pomiarowy oznaczony jest przy pomocy koloru zielonego, i oznacza on że wartość PEFR mieści się w zakresie 100-80 proc. wartości należnej. Przy takim szczytowym przepływie oddechowym nie występuje nigdy kaszel ani świszczący oddech a pacjent wykazuje łatwość pokonywania wysiłku i nie korzysta z dodatkowych wdechów leków rozszerzających oskrzela.

Natomiast jeżeli wartość PEFR mieści się w zakresie poniżej 60 proc. wartości należnej, przyjmuje się, że drogi oddechowe są niestabilne, i oznacza się wynik kolorem czerwonym. Świadczy on o ciężkim zaostrzeniu astmy. Przy takim wyniku, po podaniu leków rozszerzających oskrzela poprawa jest przeważnie tylko krótkotrwała lub jej w ogóle nie ma, i mimo podawania leków duszność narasta. Jest to sygnał, aby natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Pozostałe wartości, które znajdują się pomiędzy zakresem zielonym a czerwonym, określa się jako zakres żółty, w której wartość PEFR mieści się w zakresie 80-60 proc. wartości należnej. Przy takim wyniku pojawiają się objawy zaostrzenia astmy, jak chociażby: kaszel, świszczący oddech, duszność oraz występują trudności w oddychaniu podczas wysiłku. Oznacza to, że należy zwiększyć dawkę leku lub stosować ją częściej niż normalnie.

Zapraszamy do skorzystania z oferty pikflometrów dostępnych w naszym sklepie.