Badanie EEG jest jednym z nadrzędnych, jeśli w grę wchodzi sprawdzenie pracy mózgu, zarówno pod względem schorzeń czynnościowych, jak również i organicznych. Całość badania EEG opiera się na rejestrowaniu czynnościowych prądów mózgu z wykorzystaniem specjalnych elektrod, które umieszcza się na głowie.

Przy zaburzeniach pracy układu nerwowego, jest bardzo istotnym badaniem zalecanym przez lekarzy neurologów. W tym artykule chcielibyśmy odpowiedzieć na zasadnicze pytania, a więc czym jest EEG, jak wygląda badanie EEG, jak działają aparaty EEG i co istotne - w jakich sytuacjach należy takie badanie przeprowadzić?

 

Badanie EEG - co to jest?

Badanie EEG określane jest inaczej jako elektroencefalografia i jest to jedno z najważniejszych badań sprawdzających aktywność mózgu. Aby móc takie badanie przeprowadzić, kluczowe znaczenie ma specjalny aparat EEG - elektroencefalograf. Można je wykonać zarówno u dzieci, jak również i dorosłych, bowiem jest ono bezpieczne, bezinwazyjne i co istotne bezbolesne. 

Jak wygląda badanie EEG?

Samo badanie nie wymaga większego przygotowania. W czasie jego trwania, pacjent leży na plecach lub siedzi, w zależności od zaleceń lekarza. Na głowę zakładany jest specjalny czepek, na którym to umieszczone są elektrody EEG. Istotne znaczenie ma wcześniejsze odtłuszczenie skóry głowy za pomocą alkoholu, jak również i zastosowanie specjalnego żelu, który powinien być umieszczony na elektrodach. Jego zadaniem jest bowiem poprawienie przewodnictwa elektrycznego. W czasie badania wykorzystywane są konkretne metody stosowane przez specjalistów, tak, aby móc uzyskać pożądane wyniki, potwierdzające lub wykluczające konkretny stan chorobowy. Na komendy lekarza, pacjent powinien otwierać i zamykać oczy, wykonywać hiperwentylację, a więc głębokie oddechy, a także być poddawany fotostymulacji, a więc działaniu błysków świetlnych mających różną częstotliwość. Jak długo trwa badanie EEG? Tak naprawdę wszystko uzależnione jest od indywidualnego przypadku, jednak zazwyczaj nie trwa dłużej niż kilkadziesiąt minut. I choć samo badanie nie jest trudne, to jednak w przypadku małych dzieci, może spowodować ogromne problemy. Jak bowiem wytłumaczyć nadpobudliwemu dwulatkowi, by leżał spokojnie przez dłuższy czas? Jak u dziecka z autyzmem czy z napadami padaczki wykonać to w sposób efektywny? Choć EEG u dzieci jest najtrudniejsze w przeprowadzeniu, lekarze stosują różnorodne techniki i metody, by wraz z rodzicem móc taką formę badania przeprowadzić. 

Czy do badania EEG należy się przygotować? Tak, istotne znaczenie ma to, aby odstawić leki pobudzające, jak również i hamujące układ nerwowy, bowiem badanie EEG ma na celu sprawdzenie, jak reaguje i jak pracuje mózg bez stosowania farmakologii. Nie powinno się także na dobę przed badaniem spożywać alkoholu czy zażywać jakichkolwiek napojów z kofeiną. Istotne jest także umycie włosów, bez stosowania jakichkolwiek dodatkowych na nie preparatów. I co istotne, na badanie należy przyjść po lekkim posiłku, w pełni wypoczętym i zrelaksowanym. Tylko bowiem w ten sposób wyniki EEG będą wiarygodne, a postawiona diagnoza prawidłowa.

Wskazania do przeprowadzenia badania EEG

EEG okazuje się mieć kluczowe znaczenie w diagnozowaniu wielu, bardzo poważnych stanów. Jakich? Sprawdza się przede wszystkim u pacjentów z napadami padaczki, przy zapaleniu mózgu, przy urazach czaszkowo - mózgowych, a także w przypadku śpiączki. Jest ono również niezbędne, jeśli u pacjenta występują guzy mózgu czy też naczyniopochodne uszkodzenia mózgu, występujące na przykład po udarach. Kiedy jeszcze? Na pewno elektroencefalografia sprawdza się także przy sprawdzeniu pracy mózgu, w trakcie operacji na tętnicy szyjnej lub na sercu, a także przy zaburzeniach snu. Kiedy jeszcze? Z całą pewnością jest to jedno z najważniejszych badań, które może okazać się bardzo pomocne, jeśli występują u badanej osoby typowe zaburzenia neurologiczne, w tym na przykład problemy z pamięcią i koncentracją, zaburzenia wzroku, jąkanie się, jak i na przykład bardzo często pojawiające się bóle głowy. Może dać również odpowiedź na pytanie, skąd biorą się omdlenia, nadpobudliwość czy na przykład utrata przytomności. Często u dzieci wykonuje się badanie EEG, gdy występują kłopoty w nauce, gdy pojawia się problem w kwestii rozwoju psychoruchowego lub gdy u dziecka występuje opóźnienie mowy. Jak więc widać, jedno badanie może okazać się bardzo pomocne w diagnozowaniu bardzo wielu schorzeń i stanów chorobowych, stąd też w dziale, jakim jest neurologia, odgrywa tak duże znaczenie i tak ogromną rolę. Badanie może być przeprowadzone wtedy, gdy pacjent leży na oddziale neurologicznym i jest diagnozowany, można otrzymać na nie skierowanie w ramach NFZ, a także wykonać je prywatnie na własny koszt.

 

Wyniki EEG - czyli jak interpretować zapis?

Samo wykonanie badanie EEG z wykorzystaniem elektroencefalografu jest jednym z elementów zbliżających lekarza do postawienia diagnozy, jednak kluczowe w tym wszystkim znaczenie ma tak naprawdę interpretacja wyników EEG. Jak wygląda zapis EEG? Tworzą go rytmy i fale o różnej amplitudzie, jak również i częstotliwości. 

Wyróżnia się pięć rodzajów fal:

• alfa - częstotliwość fal wynosi 8 - 13 Hz, z kolei sama amplituda osiąga wartość 30 - 100 µV. Takie fale widoczne są szczególnie wtedy, gdy pacjent ma zamknięte oczy, jest zrelaksowany, wyciszony i odprężony. 

• beta - częstotliwość fal wynosi 12 - 30 Hz, z kolei amplituda osiąga wartość poniżej 30 µV. Takie fale widoczne są szczególnie podczas koncentracji uwagi. Dzięki nim można sprawdzić, w jakim stopniu kora mózgowa wpływa na czynności poznawcze.

• gama - częstotliwość fal wynosi 26 - 100 Hz

• theta - częstotliwość tych fal wynosi 4 - 8 Hz i wiążą się one z fazą NREM. Takie fale widoczne są na przykład podczas hipnozy. 

• delta - częstotliwość tych fal wynosi do 4 Hz i tutaj zaobserwować można je przede wszystkim w fazie snu NREM. 

Aparatami, które cieszą się bardzo dużą popularnością i z jakich korzysta bardzo wiele placówek, są elektroencefalografy Aspel, z pomocą których to można wykonać niezwykle dokładne badania, uzyskując tym samym wiarygodny, dokładny wynik. Tego typu sprzęt pozwala bowiem dokonać prawidłowej analizy pracy mózgu. 

Kiedy wynik EEG jest prawidłowy? Wtedy, gdy na zapisie widoczny jest rytm alfa, jaki zaobserwować można przy płacie ciemieniowym i potylicznym oraz rytm beta, który widoczny jest w przednich płatach mózgu. Jeśli chodzi o fale patologiczne, a więc delta, theta czy gama, te nie oznaczają niczego dobrego, jeśli chodzi o pracę mózgu i wymagają dalszej diagnostyki przez lekarza. Ponadto, niebezpiecznymi jest także zniknięcie rytmu, czy też jego odkształcenie. Otrzymując wyniki badania EEG, należy niezwłocznie udać się z nim do lekarza neurologa, bowiem tylko w ten sposób można otrzymać jak najbardziej dokładną i prawidłową diagnozę. Samodzielna interpretacja wyników zazwyczaj nie prowadzi do niczego dobrego, stąd też nie ,,dr Google”, ale lekarz neurolog tego typu działaniami powinien w pełni się zająć.