Sen odgrywa niezwykle ważną rolę dla codziennego funkcjonowania organizmu. Dzięki niemu odpoczywamy, relaksujemy się i co istotne - regenerujemy, tak, aby mógł on pracować prawidłowo. Jak dbać o prawidłową higienę snu? Co robić, był przynosił nam korzyści?

Ma znaczenie dla naszego wyglądu i dla samopoczucia, dla prawidłowej pracy układu nerwowego, ale również i poszczególnych układów i narządów w naszym ciele. Niestety, ale w dzisiejszych czasach nie żyjemy zdrowo. Ciągły pośpiech, zabieganie, nadmiar pracy, niezdrowe jedzenie, zero aktywności, a do tego…no właśnie zbyt mała ilość i jakość snu. Niestety, ale nieprawidłowa higiena snu oraz brak zdrowego stylu życia, ma ogromne znaczenie dla naszego zdrowia. Jeśli nie dbamy o siebie, pojawiają się choroby, które zaburzają prawidłową pracę serca i całego układu krwionośnego czy także układu nerwowego. Jeśli sen jest krótki, płytki, a do tego pojawia się w nim wiele wybudzeń, ma to ogromne konsekwencje zdrowotne, dlatego też jak najbardziej należy o nim pamiętać i mieć go w głównej mierze na uwadze każdego dnia.

 

Korzyści wynikające z prawidłowej higieny snu

Aby organizm mógł pracować prawidłowo, sen ma ogromne dla niego znaczenie. To jedna z nadrzędnych potrzeb fizjologicznych, od której zależy jakość i długość życia, a przy tym prawidłowa praca wszelkich organów i narządów w organizmie. Jeśli śpimy odpowiednią ilość godzin, czujemy się wypoczęci i zrelaksowani. Nie mamy problemów z pamięcią i koncentracją, nie jesteśmy w stanie popaść w rozdrażnienie o byle powód, nie funkcjonujemy na totalnym spadku mocy. Zarówno dzieci, jak również i dorośli muszą spać odpowiednią ilość godzin na dobę, aby czuć się dobrze i tak też funkcjonować. Co istotne, zdrowy sen to także doskonały wygląd, a więc promienna cera, brak worków czy też siniaków pod oczami. Układając swój plan dnia, bez względu na to, jak bardzo napięty jest grafik, sen powinien odgrywać w nim jedną z najważniejszych ról. 

Jeśli człowiek jest niewyspany, jest rozdrażniony, osłabiony i wiecznie zmęczony. Jest bardziej podatny na stres, na huśtawki nastrojów, na osłabienie odporności. Pojawiają się stany przeziębienia związane z gorszą pracą układu odpornościowego. Szwankuje również gospodarka hormonalna i gospodarka węglowodanowa, wpływając znacząco na niezadowolenie z nadprogramowych kilogramów, pojawiającej się nadwagi czy nawet otyłości. Należy zdać sobie sprawę z tego, że odpowiednia ilość snu wpływa znacząco i na ciało i na umysł, dlatego też jeśli chcemy być zdrowi i szczęśliwi, mogąc wykorzystać każdy dzień do granic możliwości - dbajmy o długość i jakość snu, a więc jak najlepszą jego higienę.

Jakie znaczenie ma sen dla układu nerwowego

Na ośrodkowy układ nerwowy OUN, sen ma niezwykle istotne znaczenie i tylko on jest w stanie zapewnić mu odpowiednią, jak najlepszą regenerację. Kiedy śpimy, aktywność OUN zostaje wyłączona, a ponadto uruchomione w tym czasie zostają tak zwane mechanizmy naprawcze. Co istotne, w trakcie snu mózg naprawia wszelkie pojawiające się uszkodzenia, jednocześnie też regenerując się na poziomie fizycznym.

W samym śnie, istotne znaczenie ma niewątpliwie ilość przespanych godzin, ale również i sama jakość tego snu. Aby bowiem wszystko funkcjonowało tak, jak powinno, należy w trakcie trwania tego snu, przejść przez fazy snu, aby organizm mógł zyskać korzyści, jakie taka forma regeneracji i odpoczynku daje. I tak:

• w fazie NREM, czyli takiej, gdzie nie ma szybkich ruchów gałek ocznych, pojawia się spokojny, głęboki sen. W czasie tej fazy zmniejsza się przede wszystkim częstotliwość fal mózgowych. W tym czasie następuje powolne wyciszenie go, tak, aby mógł on wejść w stan głębokiego relaksu i odprężenia oraz co ważne, całkowitego wyłączenia aktywności. Tylko w tej fazie komórki mózgowe są w stanie odpowiednio się zregenerować, dlatego też im jest ta faza NREM dłuższa, tym lepiej dla naszego organizmu.
• w fazie REM, gdzie pojawiają się szybkie ruchy gałki ocznej, występuje tak zwany sen aktywny. To właśnie w tej fazie występują tak zwane marzenia senne, ale co istotne, to właśnie faza REM pozwala odbudować neuroprzekaźniki i utrwalić informacje, jakie zgromadzone są w ciągu dnia. 

Jedna i druga faza występują w stosunku do siebie naprzemiennie, by razem mogły one zapewnić organizmowi to wszystko, co dla niego najlepsze, a więc wypoczynek i regenerację, odpowiednie przyswojenie informacji, a także i naładowanie akumulatorów na kolejny, pełen wrażeń i działań dzień.

 

Zdrowy sen - czyli dekalog zasad związanych z prawidłową higieną snu

Aby móc zapewnić sobie odpowiednią jakość snu, należy zwrócić uwagę na kilka, jakże istotnych kwestii, tak aby wyeliminować problem z bezsennością, ale i jednocześnie zadbać o to, by ten sen był jak najbardziej ,,treściwy”, czyli zapewniał to wszystko, co najlepsze. 

A oto najważniejsze zasady dotyczące zdrowego snu:

• Odpowiednio przygotowane otoczenie - bardzo ważna rolę odgrywa miejsce, w jakim się śpi. Istotne znaczenie ma więc wygodne łóżko z odpowiednio dostosowanym do ciała materacem, a także czysta pościel, która ma ogromne znaczenie dla komfortu snu i maksymalnej wygody przebywania w łóżku.

• Temperatura do snu - o ile w ciągu dnia każdy z nas preferuje zupełnie inną temperaturę, o tyle w przypadku tej do snu, nie powinna być ona wyższa, niż 18 - 20 stopni. Tylko bowiem w takiej organizm jest w stanie bez problemu zasnąć, bez niepotrzebnych wybudzeń i problemów z zaśnięciem. I co istotne, tuż przed snem warto pomieszczenie w którym się śpi wywietrzyć. 

• Cisza, cisza i jeszcze raz cisza - w sypialni nie powinno stawiać się na telewizor czy radio, bowiem najlepszym sposobem na zdrowy, dobry sen jest cisza. I choć wielu z nas ma problem z zasypianiem w ciszy, to jednak tylko ona jest w stanie zagwarantować odpowiednią jakość snu i całkowitą regenerację dla organizmu.

• Odpowiednia pora zasypiania -  nie powinniśmy zasypiać na siłę, nie warto zmuszać się do tego, by pójść spać, ale i też nie powinniśmy przedłużać tego momentu, jeśli organizm daje sygnał, że potrzebuje już snu i chce odpocząć.

• Ustalenie harmonogramu snu - organizm człowieka uwielbia stałe rytmy, dlatego też warto tak zaplanować dzień, by chodzić stosunkowo regularnie, o tej samej godzinie spać, co wpływa znacząco na poradzenie sobie z bezsennością, ale również i z problemem uzyskania dobrej jakości snu. 

• Dbanie o aktywność fizyczną - organizm lubi się zmęczyć, bowiem wtedy zdecydowanie szybciej zasypia i lepiej śpi, dlatego też odpowiednia dawka sportu czy też spacer przed snem, stanowią jak najlepszy wybór.

• Odpowiednia dieta - odpowiednia, lekkostrawna i zróżnicowana dieta, odgrywa niezwykle ważną rolę nie tylko dla dobrego samopoczucia i zdrowia, ale również i dla samego snu. 

• Troska o aktywność umysłową - mózg nie lubi zasypiać, gdy jest wymęczony, dlatego też zaleca się wyeliminowanie jego męczenia się tuż przed snem. Praca przy komputerze w godzinach wieczornych, na pewno nie jest dobrym wyborem. 

• Unikanie używek - picie dużej ilości kawy czy spożywanie alkoholu, jak najbardziej nie są dobrym rozwiązaniem, jeśli chodzi o dobry sen, dlatego też powinno się jak najbardziej tego unikać. 

• Wyeliminowanie intensywnego światła - warto także zadbać o dostateczną ciemność w pomieszczeniu, bowiem zbyt mocne i intensywne światło nie pomaga w zasypianiu i dobrym śnie. Jeśli boimy się ciemności, najlepiej sprawdzi się malutkie światełko dające jedynie delikatny półmrok.

Bez wątpienia stawiając na powyższe 10 wskazówek dotyczących lepszej jakości snu, można znacząco wpłynąć na to, jak wyglądamy, jak się czujemy i jak duże ma to znaczenie dla naszego zdrowia. Warto zaopatrzyć się w odpowiedni budzik, który budząc nas, dodatkowo nie wpłynie zbyt szybkie wybudzenie organizmu i uzyskanie efektu ,,szoku”, który także nie jest wskazany. Bardzo dużą popularnością cieszą się budziki świetlne, uznawane za jedne z najlepszych form obudzenia.